Category: Ձմեռային ճամբար

Տարազ, պատմական տարբեր դարաշրջաններում զանազան երկրներին, ժողովուրդներին, էթնիկական և տարածքային խմբերին, բնակչության որոշակի շերտերին բնորոշ հագուստ՝ ձևվածքի, գույնի, նյութի տեսակի, արտաքին հարդարանքի (զարդեր, սանրվածք, ,մորուք, դաջվածք, ներկվածք և այլն) առանձնահատկություններով։ Յուրաքանչյուր ժողովրդի տարազը պայմանավորված է բնակլիմայական պայմաններով, ազգային բնույթով, կենցաղով, տվյալ երկրի բնական արտադրանքով։

Armenians have traditional clothing for women called “taraz”. There are varieties of tarazes from different regions of the country that are decorated with Armenian ethnic ornaments. The same is with traditional jewelries that are made of silver, and based on the ornaments, you could guess which region that jewelry comes from. More on the history and development of traditional clothing you can learn at the History Museum of Armenia. I have to say that getting familiar with tarazes and traditional jewelry will help you to have already a notable background on Armenian culture. Not a long time ago, there was a woman called Lusik Aguletsi, a famous painter and ethnographer, who used to walk in the streets of Yerevan wearing traditional clothing and jewelry. Since she was almost the only one in modern Armenia to follow “old Armenian fashion”, she became famous in the town. This article is to invite you to visit Lusik Aguletsi house-museum, where you will get a warm welcome from the hosts and will have a chance to spend a fantastic time in a very traditional place.

About the house-museum

Lusik Aguletsi’s house-museum is located in one of the suburbs of Yerevan, but you do not have to spend much time to get there (15 minutes by car from the city center). This is the house where Ms. Lusik used to live until a year ago. Entering her house is the same as entering an ancient Armenian house. It feels like stepping into another world. Those who visit it feel the warmth of hospitality that was created by Lusik Aguletsi. In the house, you can find traditional interior and decoration attributes. There are separate parts of the house where personal items of Aguletsi are represented, such as different belts, necklaces and other jewelry, clothes,  bags, carpets and rugs, head-wearings and so on. 

մենք այս շաբաթ սահադաշտ այնտեղ չմուշկով քշեցին և գնացելենք երեվանի պատմության թանգարան այնտեղ տեսանք աշխարհի ամենա հին կոշիկ լեգոներով

տուն եյնք սարքե ։ նաևհայկական զարդերի մասին և հայկական տարազի

մասին։ մենք գնացելեն վարպետ դավիթ մոտ այնտեղ տեսանք մատանի պատերազմի բեկորներ պատրաստված ։

Ազգային հագուստ՝ տարազ

Ազգային հագուստը՝ հայկական տարազը, մեր ժողովրդի մտածողության արտացոլանքն է: Այն ոչ միայն արտահայտել է մեր ինքնությունը, այլև՝ եղել է այդ ինքնությունը պահպանող ազդակներից մեկը՝ ունենալով դարավոր պատմություն  և լինելով նույնքան հարուստ ու բազմազան, ինչպիսին մեր բազմաբարբառ լեզուն է:

Տղամարդու հայկական տարազ

Տարազը բաղկացած էր երկու հիմնական բաղադրիչներից՝ ուսային (շապիկ, բաճկոն, մուշտակ) և գոտիական (տաբատ, շալվար)։ Շապիկի օձիքը զարդարվում  էր ասեղնագործ գեղազարդերով: Հագուստը հիմնականում կարում էին բամբակյա գործվածքից, իսկ արևմտահայերը օգտագործում էին այծի բուրդը։ Ավանդական հագուստ էր համարվում չերքեզին, որը կրում էին շապիկի և բաճկոնի վրայից։ Հասարակական վայրում առանց չերքեզիի երևալը համարվում էր անընդունելի՝ նույնիսկ շոգ եղանակին: Ամենատարածված գլխանոցները համարվում էին տարբեր ձևերի գլխարկները, որոնք սովորաբար պատրաստվում էին գառան մորթուց:

Կանացի հայկական տարազ

Կանացի արտաքին հագուստը եղել է բավականին բազմազան՝ զգեստներ (արձակ և ոչ արձակ), բաճկոնակներ և անթև հագուստներ։ Զգեստները կարում էին սատինից, մետաքսից, թավշից։ Կանացի հագուստը զարդարված էր ասեղնագործ գեղազարդերով, իսկ բարձր խավի ներկայացուցիչները զարդարում էին իրենց հագուստը ոսկե և արծաթե մանրաթելերով։ Հագուստի մեջ կարևոր դեր էր խաղում նաև կանացի զարդարանքը։ Ոսկերչական բանվածքները պահվում էին խնամքով և փոխանցվում էին սերնդեսերունդ։ Հայաստանի արևելյան շրջաններում ապրող կանայք, կարմիր և երկար շապիկի տակից` կրում էին կարմիր և երկար տաբատներ, որոնց ստորին մասերը կարված էին ավելի թանկարժեք գործվածքից։ Արևմտյան Հայաստանի կանացի զգեստները ձևով համարյա նույն էին, սակայն ունեին որոշակի տարբերություններ (շապիկը սպիտակ էր, օգտագործվում էր ասեղնագործությունը, պարտադիր ներկա էր գոգնոցը)։ Զարդարանքներից էին մանյակը, արծաթե ապարանջանը:

Ազգային զարդերի պատմությունը

Այսօր քչերը գիտեն, որ ամեն մի նախշ, պատկեր, զարդի տեսակ ավանդական մշակույթում գեղագիտական նշանակությունից բացի խորհրդապաշտական մի շարք կարևոր գործառույթներ է կատարել:
Զարդը իբրև ավանդական մշակույթի տարր արտահայտել է կրողի աշխարհայացքը, սոցիալ-ընտանեկան, սեռատարիքային կարգավիճակը, այս կամ այն իրադրությունը (առօրյա, տոն, ծես), ինչպես նաև մոգական նշանակություն է ունեցել: Ինչպես նշեցինք, ավանդական կենցաղում զարդն ունեցել է սոցիալ-ընտանեկան ցուցիչի դեր: Չամուսնացած աղջիկը իրավունք չուներ արծաթե, ոսկե գոտի, աջ ձեռքին ոսկյա մատանի կրել: Հայտնի է, որ խոր հնադարում զարդարվել են նաև տղամարդիկ, քանզի գեղագիտական դերից բացի, զարդերն ունեցել են պաշտպանական, հմայական խնդիրներ: Տղամարդու երբեմնի հարուստ զարդարանքից ` ուլունքաշար, գլխազարդեր, ճակատակալ, ապարանջաններ, բազպաններ, մատանիներ, գոտի, ավանդական կենցաղում կիրառվում էին միայն վերջին երկուսը: Ըստ որում, արծաթե գոտին դիտվում էր որպես տղամարդկության խորհրդանիշ, իսկ ոսկյան` ունևորության ցուցիչ:

Առաջին շաբաթը անցավ շատ հավես։ Մենք շատ նախգծերենք։Մենք ունեցելենք մարմնամարզական ստուգատես։ Քարտեզով ուսումնասիրեցինք Երևան քաղաքի հատակագիծը լեգոներվ սարքենցինք Կարմիր կամուրջը, մեր դպրոց ։ Մենք նաև ուսումնասիրեցին Հայաստանի բերդեր։ Մենք բաժամվեցինք չորս թիմերի և մեր թիմով ուսումնասիրեցինք Դաշտադեմի ամրոցը։ Վերջին օր մեզ հյուր եկան Արևելյան դպրոցի ջոկատը, և մենք նրաց հետ բաժանվեցինք չորս թիմերի և սարքեցին մեր ցանկությունների քաղաքը։